Tarihi yapı, anıt yapıları restorasyon ve onarım çalışmaları son derece hassasiyet gerektiren çalışmalardır. Çünkü bir tarihi yapı tarihi dokusuna zarar vermeden restore edilmelidir. Bu durum da bu işlemi hassaslaştırmaktadır. Bir tarihi yapıya onun ne derece değerli olduğunun bilincinde olarak yaklaşılmalı restorasyon ve onarım çalışmaları da bu bilinçle yapılmalıdır. Bu sebeple bu işlemler restorasyon ve onarım konusunda eğitim almış bu konuya özel ilgisi ve bilgisi olan kişilerce gerçekleştirilmelidir.
Tarihi Yapı ve Anıtlarda Restorasyon ve Onarım Uygulamalarının Temel İlkeleri
Tarihi yapıt ve anıtlarda restorasyon ve onarım uygulaması yapılmadan önce bir sanat tarihçisi ve arkeolog ile birlikte eserin özelliklerinin araştırılması, restorasyon işleminde geleneksel ve çağdaş yöntemlerin birlikte kullanılması, eksik parçaların yapının özgünlüğünü bozmayacak şekilde eklenmesi, restore edilen eser için yapılan tüm restorasyon uygulamalarının kayıt altına alınması ilkeleri benimsenmelidir.
Tarihi yapıt, anıt yapıları restorasyon ve onarım uygulamaları bu ilkeler doğrultusunda gerçekleştirilmelidir.
Tarihi Yapı, Tarihi Anıtlarda Restorasyon ve Onarım Uygulamaları Nasıl Yapılır?
Bir tarihi yapıda restorasyon ve onarım uygulamaları yapının taşıyıcı sistemleri üzerinde yapılabilmektedir. Tarihi yapıların taşıyıcı elemanları sütunlar, duvarlar, kemerler, kubbeler, tonozlar, gergiler, ağırlık kuleleri gibi bölümlerdir. Bu elemanlar üzerinde uygulanan restorasyon ve onarım işlemleri sayesinde yapıların dayanımı artmakta, yapılar yenilenmekte ve ömürleri uzamaktadır.
Restorasyon ve onarım uygulamalarına başlamadan önce bu yapılarda meydana gelmiş ya da gelebilecek hasarların tespit edilmesi gerekmektedir. Malzeme deneyleri yapılmalıdır. Zemin incelemesi yapılmalıdır. Uygulanacak restorasyon ve onarım yöntemleri onarım ve güçlendirme malzemeleri kullanılarak yapının dayanımının arttırılmasıdır. Bu malzemeler yapının orijinal malzemesine ilaveten paslanmaz çelik, epoksi reçine, lifli polimer çubuk ve şeritlerdir. Ancak bu malzemelerin uygulanması yapının ana malzemesi ile herhangi bir uyuşmazlık yaratmamalıdır. Tarihi yapıt, anıt yapıları restorasyon ve onarım uygulamaları arasında sayılabilecek bir diğer yöntem bölgesel onarımdır. Bu uygulama sadece bölgesel olarak meydana gelmiş deformasyonların giderilmesi için kullanılmaktadır. Bölgesel onarım çalışması yapının dayanımına pozitif yönde etki etmektedir. Bunun yanı sıra yapı üzerindeki yüklerin kaldırılması, kütle ve rijitliğin yapı içinde dengeli bir şekilde dağılımının sağlanması gibi uygulamalar da bulunmaktadır.